Qeydlər ilə hafızanı gücləndirmək - Azərbaycan elmi və psixologiyası
Qeydlər: Nədir, Necə İstifadə Olunur və Niyə Lazımdır?
Qeydlər, hər birimizin günlük həyatında rast gəldiyimiz bir şeydir. Biz qeydları, ideyalarımızı, fikirlərimizi, görülücük işlirimizi, alış-veriş siyahımızı və s. tez bir zamanda qeyd etmək üçün istifad edirik. Lakin qeydların növlüri, formatları, istifad olunma metodları vardır ki, bunları bilmiriksiz. Bu maddada sizlere qeydlar haqqında Ətraflı mәlumat verәcәyik.
Qeydlәr nәdir?
Qeyd, bir şeyi xatırlamaq üçün yazılan qısa mәtn parçasıdır. Qeyd yazmaq, insanın zehnindә olan informasiyanı kәğızda, kompyuterda vә ya başqa bir cihazda saxlamaq demәkdir. Qeyd yazmaq, insanın zehnini boşaltmaq, düşüncәlәrini tәrtib etmәk vә onları daha sonra istifadә etmәk üçün faydalı bir yoldur.
qeydlər
Qeydlәrin mәqsәdi vә faydaları
Qeyd yazmağın bir çox mәqsәdi vә faydası var. Bazi mühüm olanlar bunlardır:
Qeyd yazmaq, insanın öyrәndiyi informasiyanı daha yaxşı xatırlamasına kömәk edir. Çünki qeyd yazmaq zamanı insan informasiyanı tәkrar edir, onu öz sözlәri ilә ifadә edir vә ona diqqәt yetirir.
Qeydlәrin növlәri vә formatları
Qeyd yazmaq üçün bir çox növ vә format mövcuddur. Hәr birinin öz üstünlüklәri vә zәifliklәri var. Bazi ən mәşhur qeyd növlәri vә formatları bunlardır:
Yazılı qeydlәr: Bu, ən ənənәvi vә ən asan qeyd növüdür. Yazılı qeydlәr üçün kәğız vә qəlәm lazımdır. Yazılı qeydlәr, informasiyanı tez vә sadə bir şәkildә qeyd etmәk üçün yaxşıdır. Lakin yazılı qeydlәrin saxlanması, təsnifatlandırılması vә tapılması çətin ola bilir.
Elektronik qeydlәr: Bu, ən müasir vә ən populyar qeyd növüdür. Elektronik qeydlәr üçün kompyuter, telefon, planşet kimi cihazlar lazımdır. Elektronik qeydlәr, informasiyanı rahat vә tənzimlənmiş bir şәkildә qeyd etmәk üçün yaxşıdır. Həmçinin elektronik qeydlәr, saxlanması, təsnifatlandırılması vә tapılması asan olan vә eyni zamanda düzəliş edilə bilen qeydlәrdir.
Səsli qeydlәr: Bu, ən təzadlı vә ən az istifad olunan qeyd növüdür. Səsli qeydlәr üçün mikrofon, diktafon kimi cihazlar lazımdır. Səsli qeydlәr, informasiyanı sürətli vә təferrüatlı bir şәkildә qeyd etmәk üçün yaxşıdır. Lakin səsli qeydlәrin dinlənməsi, yazılması vә təsnifatlandırılması çox zaman ala bilir.
Qeyd formatları isə informasiyanı düzgün vә anlaşıqlı bir şәkildә tanzim etmеyе yarayan sistemlеrdir. Qeyd formatları arasında bazi Ən mƏŞhur olanlar bunlardir:
qeydlər vikipediya
qeydlər redaktə
qeydlər bayramları
qeydlər müstəqillik
qeydlər konstitusiya
qeydlər milli dirçəliş
qeydlər soyqırımı
qeydlər ümumxalq hüzn
qeydlər novruz bayramı
qeydlər ramazan bayramı
qeydlər qurban bayramı
qeydlər silahlı qüvvələri
qeydlər milli qurtuluş
qeydlər dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi
qeydlər faşizm üzərində qələbə
qeydlər xocalı soyqırımı
qeydlər anım günü
qeydlər peşə bayramları
qeydlər xüsusi günləri
qeydlər 20 yanvar faciəsi
qeydlər 31 mart soyqırımı
qeydlər 28 may müstəqillik günü
qeydlər 15 iyun milli qurtuluş günü
qeydlər 26 iyun silahlı qüvvələri günü
qeydlər 18 oktyabr müstəqilliyin bərpası günü
qeydlər 9 noyabr zafar günü
qeydlər 9 noyabr dövlət bayrağı günü
qeydlər 12 noyabr konstitusiya günü
qeydlər 17 noyabr milli dirçeliş günü
qeydlər 31 dekabr dünya azarbaycanlılarının hmrliyi günü
qeydlər yadigarlar muzeyi
qeydlər kitabxanası
qeydlәrin yazılması
qeyd etmәk
elektronik qeyd
sәsli vә ya yazılı formada olan mәlumatların saxlanılması
tibbi, hüquqi, maliyyә vә s. sahәlәrdә istifadә olunan mәlumatların saxlanılması
müxtәlif formatlarda olan mәlumatların saxlanılması
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan cihazlar
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan proqramlar
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan xidmәtlәr
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan metodlar
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan standartlar
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan tәhlükәsizlik tәdbirlәri
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan şifrәlәmә tәdbirlәri
mәlumatların saxlanılması üçün istifadә olunan arxivlƏşdirmƏ tƏdbirlƏri
mƏlumatların saxlanılması üçün istifadƏ olunan bƏckup tƏdbirlƏri
mƏlumatların saxlanılması üçün istifadƏ olunan bulut xidmƏtlƏri
Cornell formatı: Bu formatda kagiz iki sutun halinda bolunur. Sol sutunda ana fikirlar, sag sutunda ise detallar yazilir. Ayrica kagizin en altinda xulase ve en ustunde basliq yer alir. Bu format ozet cixarmaq ve xatirlamaq ucun yaxsidir.
Mind map formatı: Bu formatda kagiz merkezde bir ana tema ile baslayir ve ondan cixan dallar halinda alt temalar ve detallar yazilir. Bu format dusunceleri duzenlemek ve yaradicilik artirmak ucun yaxsidir.
Tablo formatı: Bu formatda kagiz sutunlar ve satirlar halinda bolunur ve her bir hucrede bir informasiya yazilir. Bu format informasiyani siniflandirmak ve mukayese etmek ucun yaxsidir.
QeydlƏr necƏ istifadƏ olunur?
Qeyd istifadə etmək üçün bir çox alət və proqram mövcuddur. Hər birinin öz üstünlükləri və zəiflikləri var. Bəzi ən yaxşı qeyd alətləri və proqramları bunlardır:
Kağız və qələm: Bu, ən ənənəvi və ən asan qeyd alətidir. Kağız və qələm, hər yerdə tapıla bilir, hər zaman istifadə oluna bilir və hər növ qeyd formatına uyğun olur. Lakin kağız və qələm, çox yer tutur, itirilir, zibil olur və düzgün saxlanılmazsa silinir.
Notepad: Bu, ən sadə və ən rahat qeyd proqramıdır. Notepad, hampyuterlәrdә vә telefonlarda mövcuddur, tez açılır vә informasiyanı sadә mәtn şәklindә saxlayır. Lakin Notepad, qeydlәri tәnzimlәmәk, tәsnifatlandırmak vә axtarmaq üçün çox funksiyası yoxdur.
Evernote: Bu, ən mütәxәssis vә ən populyar qeyd proqramıdır. Evernote, hampyuterlәrdә vә telefonlarda istifadә oluna bilir, informasiyanı müxtәlif formatlarda (mәtn, sәs, şәkil, video) saxlayır vә avtomatik olaraq sinxronizasiya edir. Hәmçinin Evernote, qeydlәri tanzimlәmәk, tәsnifatlandırmak vә axtarmaq üçün bir çox funksiyası var.
QeydlƏr üçün Ən yaxşı metodlar vƏ texnikalar
Qeyd istifadƏ etmƏk üçün bir çox metod vƏ texnika mövcuddur. HƏr birinin öz üstünlüklƏri vƏ zƏifliklƏri var. BƏzi Ən yaxşı qeyd metodları vƏ texnikaları bunlardır:
SQ3R metodu: Bu metod öyrƏnmƏk üçün qeyd yazmağı asanlaşdırır. SQ3R metodu beş addan ibarƏtdir: Survey (tƏdqiqat), Question (sual), Read (oxumaq), Recite (tƏkrar), Review (yoxlamaq). Bu metodla insan öncƏ mÖvzu haqqında geniŞ mƏlumat toplayır, sonra özünƏ suallar verir, sonra oxuyur, sonra xatırladıqlarını tƏkrar edir vƏ sonra da nƏticƏni yoxlayır.
qiqǝ ara verir, sonra bunu dörd dƏfƏ tƏkrar edir vƏ sonra 15-30 dƏqiqǝ istirahƏt edir.
SMART prinsipi: Bu prinsip hƏdƏflƏri belƏmlƏmƏk üçün qeyd yazmağı asanlaşdırır. SMART prinsipi beş xüsusiyyətdƏn ibarƏtdir: Specific (spesifik), Measurable (ölçülə bilən), Achievable (çataşılabilən), Relevant (münasib), Time-bound (vaxta bağlı). Bu prinsiplə insan öncƏ hƏdƏfini spesifik vƏ ölçülə bilən bir şƏkildƏ yazır, sonra hƏdƏfini çataşılabilən vƏ münasib olduğunu yoxlayır, sonra da hƏdƏfini vaxta bağlayır.
Qeydlәr üçün әn yaxşı zamanlar vә mühitlәr
Qeyd istifadә etmәk üçün bir çox zaman vә mühit mövcuddur. Hәr birinin öz üstünlüklәri vә zәifliklәri var. Bәzi әn yaxşı qeyd zamanları vә mühitlәri bunlardır:
Dərs zamanı: Bu, әn vacib vә әn faydalı qeyd zamanıdır. Dərs zamanı qeyd yazmaq, insanın dərsin mündəricatını daha yaxşı başa düşməsinə, diqqətini artırmasına və xatırlamasına kömək edir. Lakin dərs zamanı qeyd yazmaq, insanın dərsin sürətinə uyğun olmasını, önəmli informasiyanı seçməsini və qeydlərini tanzimləməsini tələb edir.
Təkrar zamanı: Bu, әn lazımi vә әn asan qeyd zamanıdır. Təkrar zamanı qeyd yazmaq, insanın öyrəndiyi informasiyanı daha yaxşı pekişdirməsinə, anlamaqda çətinlik çəkdiyi yerləri aydınlaşdırmasına və nöqsanlarını aradan qaldırmasına kömək edir. Lakin təkrar zamanı qeyd yazmaq, insanın özünü təşkil etməsini, planlaşdırmasını və motivasiya olmasını tələb edir.
k edir. Lakin yaradıcılık zamanı qeyd yazmaq, insanın özünü sınırlamamasını, açıq fikirli olmasını və risk almaya hazır olmasını tələb edir.
Qeyd mühitləri isə insanın qeyd yazmaq üçün seçdiyi yerlərdir. Qeyd mühitləri insanın konsentrasiyasını, rahatlığını və yaradıcılığını təsir edir. Bəzi ən yaxşı qeyd mühitləri bunlardır:
Dərs zalı: Bu, ən formal və ən mütəxəssis qeyd mühitidir. Dərs zalında qeyd yazmaq, insanın dərsin atmosferində olmasına, müəllim və tələbələrlə əlaqə qurmasına və dersin mündəricatını daha yaxşı anlamasına kömək edir. Lakin ders zalında qeyd yazmaq, insanın dersin sürətinə uyğun olmasını, diqqətini dağıtmamasını və dersin qaydalarına riayet etməsini tələb edir.
Kitabxana: Bu, ən sakin və ən rahat qeyd mühitidir. Kitabxanada qeyd yazmaq, insanın sükut içindә olmasına, konsentrasiyasını artırmasına vә lazım olan informasiyaya asanlıqla çatmasına kömәk edir. Lakin kitabxanada qeyd yazmaq, insanın kitabxananın qaydalarına riayet etmәsini, sәs çıkarmamasını vә başqalarını narahat etmәmәsini tәlәb edir.
Kafe: Bu, әn sosial vә әn zövqlü qeyd mühitidir. Kafedә qeyd yazmaq, insanın xoshbext olmasına, dostlarla sohbet etmәsinә vә yaradıcılığını artırmasına kömәk edir. Lakin kafedә qeyd yazmaq, insanın gürültüyә vә narahatçılığa dözmәsini, diqqәtini dağıtmamasını vә pul xәrclәmәsinә razı olmasını tәlәb edir.
QeydlƏr niyƏ lazımdır?
Qeyd istifadƏ etmƏnin bir çox sƏbƏbi vƏ faydas